Interview Margriet Magazine 15 maart

Vertrouwenspersoon over grensoverschrijdend gedrag: ‘Vrouwen schamen zich niet meer om te delen wat hun is overkomen’

‘Er mag tegenwoordig ook niks meer’. Die uitspraak heb je misschien ook wel gehoord na alle ophef rond NOS Sport, De Wereld Draait Door en The Voice. Erik Drenth, mede-eigenaar en vertrouwenspersoon bij Punt Uit vindt dat we een ontwikkeling hebben doorgemaakt. “Er is heel lang sprake geweest van: ‘Dit moet toch kunnen?’, maar die tijd is veranderd.”

Alle verhalen die de afgelopen periode in de media zijn gekomen, hebben er volgens Erik Drenth toe geleid dat het aantal meldingen over grensoverschrijdend gedrag in kleine mate is toegenomen, maar ook ziet hij een andere sterke ontwikkeling. “De gebeurtenissen hebben ervoor gezorgd dat HR-managers en directieleden van een bedrijf nu actief bezig zijn met het aanstellen van een vertrouwenspersoon. Eerst was dat bij veel bedrijven geen prioriteit, maar nu zie je daar echt verandering in. Bedrijven zijn daardoor meer afgestapt van het gevoel: ‘Dit gebeurt bij ons niet’.”

De tijd is veranderd

Door de recente gebeurtenissen is er meer discussie ontstaan over hoe werknemers met elkaar horen om te gaan en wat de normen en waarden zijn op de werkvloer. Op social media zorgt dit niet alleen maar voor begrip. Toch zijn de tijden volgens Erik veranderd. “Er was een tijd dat een vrouw trouwde en dat de volgende dag haar arbeidsovereenkomst werd ontbonden. We hebben een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Dat zie je ook terug in de generaties. Er is bij grensoverschrijdend gedrag sprake geweest van: ‘Dit moet toch kunnen?’, maar die tijd is veranderd. Als je kijkt naar de millennials, zie je dat zij op een heel andere manier invulling geven aan hun leven dan bijvoorbeeld Babyboomers en generatie X. Zo is werk een heel belangrijk onderdeel van de generatie millennials. Ze stellen op dit vlak hogere eisen en dus ook wat betreft de omgangsvormen binnen een bedrijf.”

Erik vindt het een zwaktebod om te zeggen: ‘Er mag tegenwoordig ook niks meer’. “Want medewerkers ervaren bepaalde dingen gewoon als rottig en kwetsend. Ik vind het krachtiger als je het omdraait en zegt: ‘Ik heb er oog voor.’ Hiermee vergroot je het wederzijdse begrip. Als er dan een keer iets niet goed gaat, kun je direct schakelen met de medewerkers en de problemen met elkaar bespreken.” Dat is wat er op dit moment ook misgaat bij de recente gebeurtenissen in de media, vindt Erik.

Verder heeft de MeToo-beweging er volgens Erik ook voor gezorgd dat we andere eisen aan elkaar stellen. “Vrouwen schamen zich niet meer om te delen wat hun is overkomen. Ze zijn tot de conclusie gekomen dat het delen van hun ervaringen geen zwakte is, maar een kracht.”

Problemen onder de oppervlakte

Bij NOS Sport, De Wereld Draait Door en The Voice is er volgens Erik geen openheid om een terugkoppeling te geven als je te maken hebt met ongewenste omgangsvormen. “Je kunt daar niet zeggen: ‘Ik vind het niet oké dat dit gebeurt.’ Hierdoor blijft grensoverschrijdend gedrag dus jarenlang onder de oppervlakte en dan opeens komt alles naar buiten. Dat moet je voorkomen. Maak het bespreekbaar en ga het gesprek met elkaar aan.” Het onderwerp zal daarom voorlopig nog niet van de radar zijn. “Het is nodig dat er meer openheid komt binnen organisaties en dat er schoon schip wordt gemaakt met gebeurtenissen uit het verleden,” aldus Erik.

De rol van een vertrouwenspersoon

Krijg je te maken met grensoverschrijdend gedrag en wil je hierover met iemand in gesprek? Dan kun je naar een vertrouwenspersoon toegaan. Wat is nu precies de rol van deze persoon? Erik: “Bij een vertrouwenspersoon kun je melding maken als er ongewenste omgangsvormen worden ervaren of als er sprake is van een probleem met integriteit. Als het om ongewenste omgangsvormen gaat, hebben we het over situaties waarin sprake is van intimidatie, pesten, agressie, discriminatie, en seksuele intimidatie.” Op het moment dat iemand een melding doet, wordt er samen met de vertrouwenspersoon gekeken hoe de melder het probleem kan oplossen.

Erik: “De rol van een vertrouwenspersoon is drieledig. Als eerste is de vertrouwenspersoon een luisterend oor. Daarnaast is er een rol voor voorlichting en advies. De melder heeft altijd de regie over wat er met de melding gebeurt. In veel gevallen wordt het probleem binnen de organisatie opgelost door middel van een gesprek. De uitdaging ontstaat als er structureel misstanden binnen het bedrijf zijn, zoals te zien is bij The Voice, De Wereld Draait Door en NOS Sport. Als de vertrouwenspersoon van meerdere kanten meldingen binnenkrijgt, is er de mogelijkheid om zelf melding te maken, zodat er signalen worden opgepakt. De vertrouwelijkheid blijft natuurlijk gewaarborgd.”